کتاب کبری در منطق

مشخصات کتاب

عنوان و نام پدیدآور : کتاب کبری در منطق/ میر سید شریف علی جرجانی

مشخصات نشر : دیجیتالی،مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) اصفهان،1398.

زبان : فارسی.

مشخصات ظاهری : 23 صفحه.

موضوع : منطق

توضیح : کتاب «الکبری فی المنطق» یا «کبری در منطق»، نوشته ابوالحسن فخرالدین علی بن محمد حسینی جرجانی شیرازی، مشهور به میر سید شریف، به زبان فارسی در علم منطق می باشد.این کتاب متن منقح و مختصری به زبان فارسی در علم منطق است که با نثر قدیمی نگاشته شده است.

گفتنی است که این اثر به جهت ایجاز و اهمیت آن، مورد توجه طلاب علوم دینی قرار گرفته و سال ها به عنوان متن درسی در حوزه های علمیه و مدارس سنتی تدریس می شده است و بر آن شروح و تعلیقاتی متعددی نوشته شده است.

این کتاب در ضمن مجموعه «جامع المقدمات» می باشد.

ص: 1

تعریف معقول و محسوس

بسم الله الرّحمن الرّحیم

بدان که آدمی را قوّه ای است درّاکه که منقّش گردد در وی صور اشیاء چنانچه در آیینه ، لکن در آیینه حاصل نمی شود مگر صور محسوسات و در قوّه مدرِکه انسانی حاصل شود صور محسوسات ومعقولات.

ومحسوس آن است که به یکی از حواسّ پنجگانه که آن باصره وسامعه وشامّه وذائقه ولامسه است ، مدرَک شود.

ومعقول آن است که به یکی از اینها مدرک نشود.

فصل : تصور و تصدیق

هر صورت که در قوّه مدرکه انسانی که آنرا ذهن گویند حاصل شود یا تصوّر باشد یا تصدیق ، زیراکه آن صورت حاصله اگر صورت نسبت چیزی است به چیزی به ایجاب ، چنانچه گویی «زید کاتب است» یا به سلب ، چنانچه گویی «زید کاتب نیست» آن صورت حاصله را تصدیق خوانند. واگر آن صورت حاصله غیر صورت نسبت مذکوره است آن را تصوّر خوانند. پس علم که عبارت از ادراک است ، منحصر شد در تصوّر وتصدیق.